سیم کشی ساختمان

روش عملکرد کلید تبدیل :

در واقع اتفاقی که با هر بار فشار دادن کلید، در داخل کلید تبدیل می افتد به صورت زیر است.

یعنی با هر بار فشار دادن کلید تبدیل، پیچ طلایی رنگ، یک بار به پیچ نقره ای رنگ سمت راست و بار دیگر به پیچ نقره ای رنگ سمت چپ وصل می شود.

نقشه کلید تبدیل برای تعداد زیادی چراغ:

در صورتی که تعداد چراغ های متصل به کلید تبدیل از یک لامپ بیشتر باشد، بایستی همه لامپ ها را با یکدیگر موازی کنید. در این صورت نقشه اتصال سیم ها در کلید تبدیل به صورت زیر خواهد بود.

روش دوم برای سیم کشی کلید تبدیل:

این روش که به روش بازاری کلید تبدیل معروف است. سربندی سیم ها را به صورت دیگری انجام می دهد. که نقشه آن را در پایین مشاهده می کنید.

روش سیم کشی برای کلید تبدیل

در تصویر زیر روش سیم کشی برای کلید تبدیل ترسیم شده است. به این روش روش استاندارد کلید تبدیل گفته می شود.

همان طور که مشاهده می کنید از داخل هر کدام از کلیدهای تبدیل تا لامپ، هر کدام ۳ رشته سیم قرار گرفته است. بهتر است دو رشته از آن سیم‌ها هم رنگ باشند (مثل سیم های سبز رنگ بالا) . آن دو رشته سیم همرنگ را در محل لامپ قطع نکنید و تا کلید بعدی امتداد دهید. از داخل لوله خرطومی دیگر (لوله ای که روی آن نوشته شده، فاز و نول) دو رشته سیم آبی و قرمز رد کنید.

در تصویر بالا فاز ورودی، وارد پیچ طلایی رنگِ کلید سمت راست شده است. آنگاه هر دو پیچ نقره ای رنگ در هر دو کلید به همدیگر متصل شده اند (با سیم های سبز). آنگاه از پیچ طلایی رنگ کلید سمت چپ با یک سیم قرمز به لامپ وصل شده است. سیم نول هم مستقیم به لامپ وصل شده است.

در تصویر زیر شمای فنی کلید تبدیل را مشاهده می کنید. البته منظور هر دو نقشه یکیست و در مفهوم فرقی با هم ندارند.

از کلید تبدیل جهت خاموش و روشن کردن یک یا چند لامپ (مصرف کننده) از دو نقطه استفاده می‌شود. مثلاً فرض کنید که شما می‌خواهید قبل از بالا رفتن از راه پله، برق راه پله را روشن کنید و بعد از اینکه بالا رفتید، بتوانید از همان طبقه بالا، دوباره لامپ را خاموش کنید. در این صورت می توانید از کلید تبدیل استفاده کنید. البته روش های بهتری مثل، تایمر راه پله یا چشم راه پله (سنسور حرکتی) هم برای اجرای روشنایی راه پله وجود دارد که ما در کتاب آموزش جامع برق ساختمان این موارد را به طور مفصل توضیح داده ایم.

یا اینکه فرض کنید شما یک منزل ویلایی بزرگ دارید، که دارای یک حیاط بزرگ است. و می خواهید زمانی که از درب اصلی وارد حیاط شدید، یک کلید تبدیل را بزنید تا محوطه حیاط روشن شود و بتوانید مسیر خود را تا منزل پیدا کنید. و آنگاه که وارد منزل شدید، با یک کلید تبدیل دیگر، چراغ پشت سرتان را خاموش کنید.

کلیدهای تبدیل دقیقا شبیه یک کلید یک پل هستند و کسی که از قبل با آن آشنایی نداشته باشد نمی تواند این دو را از همدیگر تشخیص دهد. تنها تفاوت این کلید با کلید یک پل در این است که این کلیدها سه ترمینال (یا سه پیچ اتصال ) دارند که معمولاً دو تای آنها نقره ای رنگ هستند و به آنها پیچ های غیر مشترک گفته می شود و یک پیچ دیگر هم وجود دارد که معمولاً طلایی یا قرمز رنگ است و به آن پیچ مشترک گفته می شود.

روش لوله گذاری برای کلید تبدیل

ابتدا طریقه لوله گذاری در این کلیدها را بررسی می کنیم. در کلید های تبدیل نقشه لوله گذاری به صورت زیر است. یعنی فاز و نولِ ورودی را وارد یکی از کلیدها می کنیم ( مهم نیست کدام یک) و آنگاه از هر کدام از کلید ها یک لوله خرطومی تا لامپ مورد نظر نصب می کنیم.

از این کلید یا بهتر بگوییم از این مدار ، جهت خاموش و روشن کردن یک یا چند لامپ (یا هر وسیله برقی) از چندین نقطه استفاده می شود.

فرضاً یک سوله داریم که طول زیادی دارد و میخواهیم به فاصله هر ۱۰ متر روی دیوار سوله، یک کلید برق نصب کنیم و از هر کدام از این کلیدها روشنایی سوله را کنترل کنیم. ( این یک فرض است زیرا برای روشنایی سوله ها راه های دیگری هم وجود دارد ).

ابتدا روش لوله گذاری و سپس روش سیم کشی در کلید های صلیبی را نشان می دهیم.

در لوله گذاری بالا مهم نیست که لوله سرخط برق” ابتدا به کدام یک از کلیدهای تبدیل وارد شود.

همان طور که مشاهده می کنید کلیدهای صلیبی در کنار کلیدهای تبدیل کار می کنند و وجود دو عدد کلید تبدیل در مدار کلیدهای صلیبی اامیست. به هر تعداد که بخواهید می توانید کلید های صلیبی را در نقشه بالا افزایش دهید و به صورت سری کنار هم نصب کنید.

و حالا به روش سیمکشی و سربندی این کلیدها توجه کنید.

همان طور که مشاهده می کنید، سیم نول مستقیم به مصرف کننده وصل شده است.

سیم فاز ابتدا وارد پیچ طلایی رنگ از کلید تبدیل اول می شود، و از دو پیچ نقره ای رنگی که در کلید تبدیل است به دو پیچ ورودی کلید صلیبی وصل می شود. از کلید صلیبی اول دو سیم خارج شده و به دو پیچ ورودی کلید صلیبی دوم وصل می شود. و از دو پیچ خروجی کلید صلیبی دوم، دو سیم به دو پیچ نقره ای رنگ از کلید تبدیل آخر وصل می شود. از پیچ طلایی کلید تبدیل آخر هم یک سیم به مصرف کننده وصل می شود.

پس متوجه شدیم که کلیدهای صلیبی دارای ۴ کنتاکت (پیچ) هستند. پیچ های ورودی در کلید های صلیبی معمولاً نقره ای رنگ و پیچ های خروجی معمولاً طلایی رنگ هستند. گاهی اوقات این پیچ ها به صورت ضربدری و گاهی هم به صورت دو به دو در یک راستا در داخل کلید صلیبی قرار دارند.

قیمت کلیدهای صلیبی حدوداً سه برابر کلیدهای معمولیست و بسیار هم کمیاب هستند.

سیم کشی مهتابی ساختمان:

مهتابی ها را می توان به دو دسته تقسیم کرد. مهتابی هایی که با بالاست مغناطیسی و مهتابی هایی که با بالاست الکترونیکی کار می کنند. البته بالاست های مغناطیسی قدیمی شده و به خاطر معایبی که داشتند کم کم از بازار کنار گذاشته شده اند. در برق ساختمان شما زیاد با نصب مهتابی ها برخورد خواهید کرد.

سیم فاز ابتدا وارد یکی از ترمینال های بالاست مغناطیسی شده و بعد از ترمینال دیگر خارج می شود. بالاست های مغناطیسی دو ترمینال دارند که ترمینال اول ورودی و ترمینال دوم خروجی ست. آنگاه به یکی از چهار پایه سوزنی مهتابی متصل می شود. (اینکه کدام پایه باشد مهم نیست) . اتصال به پایه های سوزنی مهتابی از طریق پایه های مهتابی صورت می گیرد.

این پایه ها دو ترمینال برای ورود سیم دارند. پس سیمی که از بالاست مغناطیسی آمده، باید به یکی از این ترمینال ها وصل شود.
آنگاه سیم نول را به یکی از پایه های مقابل وصل کنید و از دو پایه استارت به دو پایه باقی مانده وصل کنید.

مدار مهتابی تک لامپ با استفاده از بالاست الکترونیکی :

 مدار مهتابی دو لامپ با استفاده از بالاست الکترونیکی :

روش دوم: استفاده از ترمینال کروز در سیمکشی تلفن

ترمینال کروز چیست؟ این نوع ترمینال نیز تا حدودی مانند ترمینال‌های قبلی است ولی از لحاظ نصب کمی متفاوت هستند. به نمای جلو و پشت یک ترمینال کروز نگاه کنید.

این ترمینال ها روی پایه‌های خاصی به نام پایه ترمینال کروز” قرار میگیرند و بعد داخل جعبه تقسیم ها یا تابلوها نصب می شوند. حالا به باکس مخابراتی یک ساختمان ۱۰۰ واحدی که با استفاده از ترمینال کروز اجرا شده است نگاه کنید.

همانطور که مشاهده می کنید خطوط مخابراتی طبق رنگ بندی به بالای ترمینال ها وصل می شوند یا به اصطلاح قیچی می خورد و از پایین ترمینال های کروز با استفاده از سیم های دو رشته یا تک زوج که به سیم رانژه معروف است به خطوط تلفن داخل واحد‌ها متصل می شوند.

به ردیف اول ترمینال که ۱۰ زوج سیم وصل شده است یک شانه کروز می گویند.

سیم رانژه چیست؟ در تصویر بالا به آن رشته سیم های آبی و قرمز که بین ردیف های چپ و راست قرار گرفته است (و با فلش قرمز رنگ به آنها اشاره کرده ایم) و اتصال ترمینال های مخابرات با ترمینال های داخل واحدها را برقرار می کند، سیم رانژه گفته می شود.

برای ثبت آگهی رایگان به سایت شهر 24 مراجعه کنید.

در این مقاله می‌خواهیم در مورد نحوه سربندی و اتصال خطوط مخابرات به خطوط تلفن در داخل باکس مخابراتی یا اتاق مخابرات هر مجتمع صحبت کنیم تا از این به بعد سیمکشی تلفن را بصورت صحیح انجام دهید، و اشتباهی که اکثر برقکارها در مجتمع ها هنگام سربندی خطوط مخابراتی انجام می دهند را تکرار نکنید. قبلاً در مقاله ” رایزر چیست؟ ” گفته بودیم که خطوط تلفن تمام واحد‌ها به داخل رایزر می رود و از آنجا به باکس مخابراتی که معمولاً در کنار تابلو عمومی برای سربندی خطوط مخابراتی است می رود. یا در برج ها و مجتمع های خیلی بزرگ، اتاق یا فضایی اختصاصی برای سربندی خطوط مخابراتی در نظر گرفته می شود که به آن اتاق مخابرات می گویند. حال با توجه به وسعت مجتمع دو روش برای ارتباط خطوط مخابراتی به بیرون از مجتمع وجود دارد.

روش اول: در مجتمع های کوچک از اتاق مخابرات یا باکس مخابراتی تعبیه شده در داخل مجتمع به تعداد خطوط تلفن واحدها و اتاق سرایداری و در نظر گرفتن تعدادی خط رزرو، یک کابل مخابراتی تا پست مخابرات یا همان جعبه فی تعبیه شده دم درب ساختمان کشیده می شود و مخابرات موظف است که خطوط تلفن را از پست مخابراتی تا باکس مخابراتی نصب شده در داخل ساختمان انتقال دهد.

در صورتی که خطوط مخابراتی زیاد باشند مدیر پروژه یا صاحب ملک به تعداد مورد نیاز، خط تلفن از مخابرات منطقه درخواست می کند حالا بستگی به ت های مدیر مخابرات منطقه و تعداد پورت خالی منطقه مورد نظر دارد که از کجا و چطوری خطوط مخابرات مجتمع را تامین کند. ممکن است یک کابل مستقیم تا کافو یا خود مخابرات کشیده شود یا شاید برای خیلی ها پیش آمده باشد که از مخابرات منطقه درخواست سرویس ADSL کنند و با این پاسخ مواجه شوند که خط شما PCM است و نمیتوانیم در منطقه شما سرویس بدهیم، به خاطر اینکه مخابرات خط مسی کم آورده و یک دستگاه در کنار باکس مخابراتی شما نصب میکند و با استفاده از آن تا حداکثر ۱۲ خط تلفن را با یک زوج سیم انتقال می دهد ولی در این حالت نمی تواند اینترنت ADSL را با استفاده از یک زوج سیم به تمام ۱۲ تا مشترک ارائه بدهد و یه جوری شما را دست به سر میکنن.

روش دوم: با توجه به دردسرها و معایب زیادی که سیم مسی دارد مخابرات برای مناطق در حال توسعه از فیبر نوری استفاده میکند و در سطح شهر نیز شروع به راه اندازی خطوط فیبر نوری کرده است. در این روش شرکت مخابرات برای مجتمع های بزرگ یک کابل فیبر نوری تا مجتمع می کشد و دستگاه مخابراتی خودش را به نام اونو یا ONU در آنجا قرار می دهد که کابل فیبر نوری را به خطوط مسی تبدیل می کند و کابل های مسی خروجی از دستگاه توسط ترمینال های مخابراتی به خطوط تلفن واحدها سربندی می شود. در این حالت دیگر از سیم مسی با فاصله طولانی استفاده نمی شود و تنها از فاصله اتاق مخابرات تا داخل واحد هر مشترک، از سیم مسی استفاده می شود. یا در صورت درخواست مشترک تا داخل خود واحد هر مشترک هم فیبر نوری کشیده می شود که به FTTH یا فیبر تا داخل خانه مشترک” معروف است. به همین خاطر همیشه داخل رایزرها باید فضای اضافه‌ای در نظر گرفته شود تا در صورت نیاز به کابل کشی برای هر واحد به دردسر نیفتیم.

بحث اصلی ما در این مقاله نحوه سربندی صحیح خطوط مخابرات به خطوط تلفن توسط ترمینال های مخابراتی ست.

انواع ترمینال های مخابراتی: در مراکز مخابراتی برای اتصال خطوط مخابراتی با توجه به نیاز و شرایط از ترمینال های مختلفی استفاده می شود مانند ترمینال های کروز، دلسا، PT و… که توسط شرکت های مختلف و در انواع مختلف تولید می شوند ولی در اینجا ما فقط دو نوع از ترمینالها که بیشترین کاربرد را دارند به شما معرفی می‌کنیم.

روش اول: استفاده از ترمینال پیچی در سیمکشی تلفن

ترمینال پیچی: این نوع ترمینال قدیمی ترین نوع ترمینال مخابراتی ست و تصویر آنرا در پایین جهت آشنایی شما نمایش می دهیم تا هنگام مراجعه به یک مجتمع برای رفع خرابی، آشنایی قبلی داشته باشید.

البته در تصویر بالا ما با ظاهر شه آن کاری نداریم، و صرفاً جهت نمایش ترمینال‌های پیچی این تصویر را آورده‌ایم. همانطور که می بینید آقای برقکار در نهایت شگی خطوط مخابراتی را که از طریق کابل مشکی از سمت راست وارد باکس شده، به یک طرف ترمینالها بسته و از سمت چپ هم کابل طوسی رنگ هر کدام از واحدها را به پیچ مقابل خطوط مخابرات بسته است.

برای ثبت آگهی رایگان به سایت شهر 24 مراجعه کنید.

برای آسانسور از چراغ تونلی که مخصوص آسانسور هست استفاده می کنیم. در گذشته برای روشن کردن چراغ های تونلی از کلید تبدیل استفاده می شد. ولی امروزه استفاده از آن ممنوع شده است و بجای آن از یک کلید یک پل در اتاقک موتورخانه استفاده می شود تا سرویس کار و تعمیرکار آسانسور که هر چند وقت، برای سرویس آسانسور مراجعه می کند مجبور باشد برای روشن کردن این چراغ ها به موتورخانه بالای پشت بام مراجعه کند و از آن قسمت لامپ ها را روشن کند و همان جا نیز برق آسانسور را قطع کند تا کسی از کابین آسانسور استفاده نکند.

برای قسمت راه پله همانطور که در درس اول مشاهده کردید برای سقف هر پاگرد از راه پله ها یک چراغ سقفی نصب کردیم و بعد این چراغ ها را با استفاده از شستی و رله زماندار روشن کردیم در اینجا نیز ادامه ی آن را تکمیل می کنیم. در قسمت ورودی راه پله باکس مربوط به رله زماندار و همچنین یک شستی را نصب می کنیم و در سقف پاگرد پله ها یک چراغ نصب می کنیم.

همان گونه که پیش تر بیان شد برای هر طبقه از ساختمان در قسمت پاگرد آن یک چراغ اضطراری را نیز نصب می کنیم تا زمانی که برق ها قطع می شود بتوانیم از آن استفاده کنیم.

حالا در این مرحله باید مشخص کنیم چراغ هایی که تا به اینجا برای طبقه همکف نصب کرده ایم برق خود را از کجا تامین می کنند برای این کار باید هر گروه از چراغ ها را در یک سرخط دسته بندی کنیم و بعد هر سرخط را به یکی از فیوز های تابلو ی مشاعات متصل کنیم. چراغ های داخل پارکینگ و چراغ هایی که در حیاط قرار دارند را در یک سرخط قرار می دهیم. برای این کار کافیست مانند تصویر پایین کلیدهای این چراغ ها را به یکدیگر متصل کنیم و سپس از کلید یک پلی که داخل حیاط نصب کرده ایم یک لیدر(فلش) بزنیم و این سرخط را به فیوز شماره ۳ از تابلو مشاعات متصل می کنیم(L3/ DP0). دقت داشته باشید که چراغ هایی که در یک سرخط قرار می گیرد نباید از ۱۲ عدد بیشتر باشند در غیر این صورت باید آن ها را به دو سرخط تقسیم کنید. چراغ های داخل انباری ها را نیز در یک سرخط دیگر قرار می دهیم. برای این کار تمام کلیدهای یک پل آن ها را به هم متصل می کنیم و بعد این سرخط را به فیوز شماره ۴ از تابلو مشاعات متصل می کنیم(L4/ DP0). چراغ تونلی آسانسور را نیز به یکی از فیوز های تابلوی قدرتی که مختص آسانسور هست و در موتورخانه آسانسور قرار می گیرد متصل می کنیم(L4/ DPELV). چراغ های سقفی راه پله ها را نیز در یک سرخط جداگانه قرار می دهیم و آن ها را به فیوز شماره ۵ از تابلو مشاعات متصل می کنیم(L5/ DP0). چراغ های اضطراری را نیز در یک سرخط دیگر قرار می دهیم و به فیوز شماره ۶ از تابلو مشاعات متصل می کنیم(L6/ DP0).

علاوه بر این همان گونه که در شکل زیر مشاهده می کنید تعداد رشته سیم ها و همین طور سطح مقطع سیم هایی که از داخل لوله های مختلف عبور می کنند نیز نشان داده شده است

نقشه نهایی در طراحی پلان روشنایی برق ساختمان :

در مقاله بعدی، پلان پریزهای برق را برای این ساختمان ۵ طبقه طراحی می کنیم.

برای ثبت آگهی رایگان به سایت شهر 24 مراجعه کنید.

همراه همیشگی سایت آموزش برق سلام. در این درس که ادامه درس قبلیست می خواهیم طراحی پلان روشنایی پارکینگ را انجام دهیم. پلانی که نقشه کشی برق را بر روی آن پیاده می کنیم یک ساختمان ۵ طبقه است و ما در این جلسه قصد داریم پلان روشنایی را برای پارکینگ ترسیم کنیم. در جلسه اول پلان روشنایی را برای طبقات اول تا پنجم طراحی کردیم. بنابراین اگر فیلم جلسه اول را مشاهده نکرده‌اید، حتماً آن فیلم را مشاهده کنید و بعد به سراغ این جلسه بیایید. چون در جلسه قبل اِلمان های مربوط به روشنایی توضیح داده شد و یک سری نکات گفته شده و همچنین طراحی هایی صورت گرفته که در این جلسه ادامه آن ها را آموزش می‌دهیم.

مقاله آموزش طراحی پلان روشنایی پارکینگ

نقشه معماری طراحی شده‌ی طبقه همکف بصورت شکل زیر است. همان گونه که در شکل مشخص است طبقه همکف شامل حیاط، پارکینگ، پنج انباری، یک آسانسور و قسمت راه پله ها می شود. این نقشه را به صورت آماده در اختیار ما قرار می دهند و از ما که مهندس طراح برق ساختمان هستیم می خواهند که پلان روشنایی را برای آن ترسیم کنیم. قبل از اینکه المان های روشنایی را داخل این نقشه قرار دهیم باید اول شکل های اضافه ای نظیر اتومبیل ها را از داخل آن پاک کنیم.

در شکل پایین اشکال اضافه را از داخل نقشه پاک کرده ایم و شما پلان روشنایی را که برای آن ترسیم شده می توانید بصورت کامل مشاهده کنید. برای توضیح این نقشه ابتدا از داخل پارکینگ شروع می کنیم. برای این کار می توانیم از چراغ های سقفی استفاده کنیم. هفت عدد از این چراغ ها را مانند شکل پایین در سقف پارکینگ نصب کرده ایم. نحوه ی قرار گیری این چراغ ها به این صورت است که فاصله هر چراغ با دیوارهای اطرافش باید نصف فاصله چراغ ها از یکدیگر باشد.یعنی اگر فاصله هر چراغ با دیوارهای اطرافش ۲ متر باشد باید فاصله این چراغ با چراغ های کنارش ۴ متر باشد. همچنین برای روبروی در آسانسور نیز یک چراغ سقفی قرار داده ایم. حال برای روشن کردن این چراغ ها به این صورت عمل می کنیم که مطابق شکل سه تا از این چراغ ها را با استفاده از سنسور حرکتی روشن می کنیم تا وقتی شخصی وارد پارکینگ می شود مسیر حرکت شخص را تا زمانی که به آسانسور برسد برایش روشن کند. سنسور های حرکتی مختلفی وجود دارند ولی ما در اینجا از سنسور حرکتی ۳۶۰ درجه استفاده کرده ایم. این سنسورها حرکت موجودات زنده را سنس می کنند و به محض تشخیص حرکت، چراغ مربوطه ای که متصل به آن ها است روشن می شود. برای روشن کردن چهار چراغ باقیمانده می توانیم به این صورت عمل کنیم که از یک کلید دوپل استفاده کنیم تا با یک پل آن دوتا از این چراغ ها را با هم روشن کنیم و با پل دیگر آن دو چراغ دیگر را با هم روشن کنیم. این کلید را در قسمت ورودی در پارکینگ قرار می دهیم. فاصله این کلید تا چارچوب در بایستی بین ۱۰ تا ۲۰ سانتی متر باشد و ارتفاع قرار گیری آن بین ۱۱۰ تا ۱۲۰ سانتی متر از کف تمام شده است.

برای روشنایی انباری ها می توانیم از چراغ سقفی استفاده کنیم. یک عدد از این چراغ ها را در مرکز سقف هر انباری قرار می دهیم. برای پیدا کردن مرکز هر انباری کافیست تا قطرهای انباری ها را که معمولا مستطیل شکل هستند ترسیم کنیم، محل طلاقی قطرها مرکز انباری است. برای همه انباری ها یک چراغ را قرار می دهیم. برای روشن کردن این چراغ های از کلید یک پل استفاده می کنیم و این کلید را داخل انباری و در سمت دستگیره در هر انباری نصب می کنیم و فاصله کلید تا چارچوب در باید بین ۱۰ تا ۲۰ سانتی متر باشد. برای بقیه انباری ها به این صورت، یک کلید یک پل را قرار می دهیم.

در این مرحله قصد داریم چراغ ها را برای داخل حیاط قرار دهیم. برای حیاط می توانیم از چراغ دیواری حیاطی استفاده کنیم. مانند تصویر پایین در اطراف حیاط چند عدد از این چراغ ها را نصب می کنیم. در این قسمت نیز این نکته را رعایت کنید که فاصله چراغ ها به نحوی انتخاب شود که فاصله هر چراغ با دیوار کنارش نصف فاصله چراغ ها از یکدیگر باشد. چراغ های دیگر را می توانیم با کلید تبدیل روشن و خاموش کنیم. به این دلیل که وقتی شخصی وارد حیاط می شود با استفاده از کلید تبدیلی که کنار در ورودی قرار گرفته این چراغ ها را روشن کند و وقتی شخص از حیاط عبور کرد و وارد پارکینگ شد با کلید تبدیل دیگری که در پارکینگ نصب شده چراغ های داخل حیاط را خاموش کند. چراغی که در ضلع شمالی حیاط قرار گرفته را می توانیم با استفاده از یک کلید یک پل روشن کنیم.

برای ثبت آگهی رایگان به سایت شهر 24 مراجعه کنید.

آموزش طراحی پلان روشنایی برق ساختمان

چراغ حمام را در قسمتی از حمام نصب کنید که بیشترین فاصله را تا دوش داشته باشد تا امکان آب­ پاشیده شدن به آن به حداقل برسد. سپس این چراغ را با استفاده از یک کلید یک پل روشن کنید دقت داشته باشید که به جز چراغ دیواری که داخل حمام نصب کردیم هیچ تجهیز الکتریکی دیگر نمی­ تواند داخل حمام نصب شود بنابراین کلید یک پل را باید بیرون حمام نصب کنید. برای سرویس بهداشتی چراغ دیواری را دقیقا بالای روشویی نصب کنید تا وقتی شخص خود را در آینه می­ بیند هیچ سایه­ ای از او داخل آینه نیفتد و شخص خودش را با وضوح تمام ببیند. از یک هواکش هم در داخل سرویس بهداشتی استفاده کنید. سپس از یک کلید دوپل برای روشن کردن چراغ و فن داخل سرویس بهداشتی استفاده کنید. همان­ گونه که در شکل پایین می­ بینید کلید سرویس بهداشتی را هم در بیرون سرویس بهداشتی قرار داده­‌ایم. حالا تجهیزات برقی داخل حمام و سرویس بهداشتی را در یک سرخط قرار بدهید و بعد یک لیدر به کلید دوپل سرویس بهداشتی متصل کنید و این سرخط را به فیوز شماره ۷ از DP1 متصل کنید.(L7/ DP1)

برای روشنایی داخل پذیرایی می ­توانید از لوستر استفاده کنید. چون این واحد ساختمانی، پذیرایی نسبتاً بزرگی دارد از دو لوستر استفاده کرده ­ایم و آن ها را در سقف پذیرایی نصب کرده­ ایم. همچنین از سه مهتابی استفاده کرده ­ایم و آن­ها را در ضلع­ های مختلف دیوار قرار داده ­ایم. همچنین بر روی دیواری که پشت آن حمام قرار دارد نیز از یک مدل دیگر از چراغ ­های دیواری دکوراتیو استفاده کرده ­ایم تا این قسمت نیز روشنایی کافی را داشته باشد، همچنین یک چراغ دیگر از این نوع را به دیواری که تراس در پشت آن قرار گرفته نصب کرده ­ایم یعنی در قسمتی که میز نهار­خوری قرار می­ گیرد نصب می­ کنیم تا این قسمت هم نور کافی داشته باشد. برای روشن کردن چراغ­ های داخل پذیرایی به این صورت عمل می ­کنیم که برای هر کدام از لوستر­ها یک کلید دو پل در نظر می­ گیریم. دوباره به این خاطر دوپل در نظر گرفتیم که شاید لوسترها در دو مرحله روشن شوند. این کلیدها را در ضلع جنوبی پذیرایی و در قسمت ورودی در اصلی واحد آپارتمانی نصب می­ کنیم یعنی جایی که بیشتر در دسترس قرار دارد. یک کلید دو پل دیگر را نیز کنار این کلیدها نصب می­ کنیم و با یک پل ان یکی از مهتابی­ ها و با پل دیگر آن چراغ دیواری دکوراتیو را روشن می کنیم. دوباره کنار این سه کلید دو پل یک کلید یک پل نیز قرار می دهیم و با استفاده از لیدر مشخص می­ کنیم که برای STRIBLIGHT در نظر گرفته شود. این کلید یک پل را بعنوان ذخیره در نظر می­ گیریم چون در ساختما­ن های جدید امروزه از شیلنگ­ های نورانی و نورپردازی­ های مختلف استفاده می­ کنند برای همین یک لوله ذخیره از این کلید یک پل به گچ­بری سقف وارد می­ شود تا بعدا برقکار بتواند از این قسمت نور مخفی را روشن و خاموش کند. همچنین بر روی دیواری که در ضلع غربی تراس قرار گرفته نیز یک کلید دوپل قرار می­ دهیم تا با آن بتوانیم دو مهتابی دیگر را روشن کنیم. بر روی دیواری که در ضلع جنوبی تراس قرا دارد نیز یک کلید یک پل قرار می­ دهیم تا با آن چراغ دیواری دکوراتیوی که بالای این کلید قرار دارد را روشن کنیم.

برای تراس می ­توانیم از یک چراغ سقفی استفاده کنیم و آن را در مرکز تراس نصب کنید و بعد یک کلید یک پل را در کنار کلید یک پل دیگری که برای چراغ دیواری دکوراتیو قرار دادیم در نظر بگیرید. حالا باید تمام چراغ ­های پذیرایی را در یک سرخط قرار دهیم. برای این کار مانند شکل پایین تمام کلیدهای پزیرایی را به هم متصل کنید و بعد از کلید دو پلی که بر روی دیواری که در ضلع جنوبی پذیرایی قرار گرفته و سرخط از آن قسمت شروع می ­شود و همچنین کمترین فاصله را تا جعبه فیوز دارد یک لیدر می ­زنیم و آن را به L8/ DP1 متصل می­ کنیم.

برای آشپزخانه می ­توانیم از یک لوستر برای مرکز آشپزخانه استفاده کنیم و آن را با یک کلید دو پل روشن و خاموش کنیم. کلیدهای برق را در قسمت ورودی آشپزخانه نصب کنید تا به محض ورود بتوانیم چراغ­ های آشپزخانه را روشن کنیم. مانند تصویر پایین برای اطراف پیشخوان آشپزخانه می­ توانیم از چراغ هالوژن استفاده کنیم. برای روشن کردن این چراغ­ های هالوژن از یک کلید دوپل استفاده می­ کنیم تا سه عدد هالوژنی که در جلوی پیشخوان آشپزخانه هستند را یک پل آن روشن کنیم و مابقی هالوژن­ ها را با پل دیگر آن روشن کنیم. دوباره یک کلید تک پل نیز در کنار کلیدهای آشپزخانه قرار می­ دهیم و آن را برای STRIBLIGHT در نظر می­ گیریم تا بتوانیم یک کلید ذخیره نیز برای نور مخفی آشپزخانه داشته باشیم. تمام چراغ­ های داخل آشپزخانه را نیز در یک سرخط قرار دهید و سرخط آن را به L9/ DP1 متصل کنید.

در این مرحله نوبت به نقشه کشی روشنایی برای قسمت راه پله می رسد. ابتدا در سقف هر پاگرد از را­ه­ پله، یک چراغ سقفی نصب می­ کنیم و می ­خواهیم این چراغ ها را با استفاده از شستی و تایمر راه پله (رله زماندار) روشن ­کنیم. در هر طبقه یک شستی روشنایی راه ­پله را روبروی آسانسور نصب می­ کنیم و خود تایمر راه پله در پارکینگ نصب می­ شود. در مقاله بعدی که پلان روشنایی پارکینگ را آموزش می­ دهیم مکان قرار گیری آن را ذکر می­ کنیم. سپس تمام این چراغ های سقفی را در یک سرخط قرار می­‌دهیم و وارد یکی از فیوز های تابلوی مشاعات می ­کنیم. تابلوی توزیع یا تابلوی مشاعات، تابلویی است که برق تجهیزات برقی که در قسمت مشاعات ساختمان قرار دارند از آن تامین می­ شود. معمولاً این تابلو در پیلوت و یا در قسمت حیاط نصب می ­شود و در تابلوی کنتورها قرار می گیرد.

نقشه کشی روشنایی برای قسمت راه پله:

پس همان­ گونه که پیش­تر اشاره شد تمام چراغ های سقفی که در راه پله نصب کردیم را در یک سرخط قرار می­ دهیم و آنها را مثلاً به فیوز شماره ۵ از پنل مشاعات متصل می کنیم و با استفاده از لیدر مشخص می­ کنیم که به L5/ DP0 متصل شود (به فلش های زرد رنگی که در تصویر زیر می بیینید لیدر گفته می شود). ما به پنل مشاعات DP0(Distribution Panel 0) می­ گوییم. چراغ های سقفی که در راه­ پله نصب کردیم و در شکل پایین این صفحه مشخص است فقط برای طبقه اول نشان داده شده، این چراغ­ ها با چراغ­ های سقفی طبقات بالا تر و پایین­ تر از خودشان هم در ارتباط اند و همگی در یک سرخط قرار دارند. همین طور، شستی روشنایی تمام طبقات باهم در ارتباط اند، برای همین به شستی روشنایی دو لیدر زده شده و گفته شده TO UP و TO DOWN یعنی این شستی با شستی­ های طبقات بالا تر و پایین­ تر ازخود در یک مدار قرار دارد و با آن ها در ارتباط است. البته امروزه برای روشنایی قسمت راه­‌پله ­ها بیشتر از چراغ­ های سنسور سرخود استفاده می ­شود ولی ما برای اینکه طریقه استفاده از شستی و تایمر راه پله را نیز به شما آموزش دهیم، راه­ پله ها را با استفاده از این سیستم روشن کرده‌ایم.

همچنین برای راه ­پله‌­ها از چراغ ­های اضطراری هم استفاده می­ کنند و در پاگرد هر طبقه از ساختمان یکی از آنها را نصب می کنند تا هنگامی که برق­ ها قطع می­ شود بتوانیم از چراغ­ های اضطراری استفاده کنیم و روشنایی کافی را برای خروج از مسیر راه ­پله ­ها داشته باشیم. همانطور که در شکل پایین صفحه مشاهده می­ کنید ما تمام چراغ­ های اضطراری راه­ پله­ ها را در یک سرخط جداگانه قرار داده ­ایم و به فیوز شماره ۶ از پنل مشاعات متصل کرده ­ایم (L6/ DP0).

در قسمت راهرو و مقابل در آسانسور نیز یک چراغ سقفی قرار داده شده است و این چراغ را به سنسور حرکتی متصل کرده ­ایم تا به محض اینکه شخص از واحد ساختمانی یا از داخل آسانسور بیرون می­ آید این سنسور حرکت فرد را تشخیص دهد و قسمت راهرو برایش روشن شود و شخص بتواند مسیرش را پیدا کند. این چراغ­ های سنسور دار نیز به همان سرخط چراغ­ های سقفی راه­ پله متصل شده ­اند و برق خود را از L5/ DP0 دریافت می ­کنند.

به این ترتیب طراحی پلان روشنایی طبقه اول این ساختمان به پایان رسید. علاوه بر این همان طور که در شکل زیر مشاهده می­ کنید تعداد رشته سیم­ ها و همین طور سطح مقطع سیم هایی که از داخل لوله­ های مختلف عبور می ­کنند نیز نشان داده شده است. شما عزیزان برای آموزش این مبحث می­ توانید پکیج جامع ما را تحت عنوان آموزش نقشه کشی برق ساختمان با اتوکد” تهیه کنید. در این پکیج صفر تا صد نقشه کشی برق ساختمان را مطابق با جدیدترین قوانین نظام مهندسی و مبحث ۱۳ ساختمان آموزش داده ­ایم.

نقشه نهایی در طراحی پلان روشنایی برق ساختمان :

در مقاله بعدی که تا چند روز دیگر در سایت قرار می­ گیرد، پلان روشنایی را برای پارکینگ همین ساختمان طراحی می کنیم

برای ثبت آگهی رایگان به سایت شهر 24 مراجعه کنید.

نقشه کشی روشنایی برای داخل واحد مسی:

برای شروع ابتدا تاسیسات روشنایی را برای داخل واحد آپارتمانی پیاده می کنیم. ابتدا از اتاق خواب­ ها شروع می­ کنیم. در مرکز هر اتاق خواب یک چراغ سقفی یا لوستر قرار می­ دهیم. چراغ­ ها را باید دقیقاً در مرکز هر اتاق­ خواب نصب کنید. برای هر اتاق خواب یک عدد مهتابی هم در یک ضلع از دیوار قرار می­ دهیم. دقت داشته باشید که مهتابی­ ها نمی توانند در ضلعی از دیوار قرار بگیرند که کمد دیواری و یا پنجره قرار دارد. همچنین برای هر اتاق خواب یک چراغ دیواری دکوراتیو هم قرار داده‌ایم تا به عنوان چراغ خواب از آن استفاده کنیم. سپس از یک کلید دوپل استفاده کرده‌­ایم تا با آن چراغ سقفی مرکز اتاق را روشن کنیم. چون فرض را بر این گرفته‌ایم که شاید به جای این چراغ سقفی یک لوستر قرار بگیرد که طی دو مرحله روشن شود پس از کلید دوپل برای آن استفاده کرده‌ایم. از یک کلید دوپل دیگر نیز استفاده می ­کنیم تا با یک پل آن مهتابی و با پل دیگر آن چراغ خواب دیواری را روشن کنیم. کلیدها باید در سمتی از دیوار نصب شوند که دستگیره ­های درب، در آن سمت قرار دارند یعنی در سمت بازشوی درب قرار بگیرند. همچنین فاصله کلیدها تا چارچوب درب بایستی بین ۱۰ تا ۲۰ سانتی متر باشد و این فاصله در تمام اتاق ها رعایت شود. کلیدهای برق باید در ارتفاع ۱۱۰ تا ۱۲۰ سانتی­متری از کف تمام شده نصب شوند. بعد از اینکه برای هر سه اتاق خواب کلیدها را جانمایی کردیم آنها را در یک سرخط قرار می­ دهیم. به این صورت که کلیدهای موجود در اتاق خواب­ ها را با استفاده از ابزار line به یکدیگر متصل می­ کنیم و آنگاه از کلیدی که سرخط از آنجا شروع می­ شود و کمترین فاصله را تا جعبه فیوز دارد یک لیدر می­ زنیم و این سرخط را مثلاًبه فیوز ۶ از DP1 متصل می­ کنیم(L6/ DP1). به جعبه فیوز واحد طبقه اول DP1 گفته می­ شود. این جعبه فیوز در قسمت ورودی درب اصلی این واحد ساختمانی نصب می­ شود تا بیشترین دسترسی را داشته باشد. بنابراین لیدر را به کلیدی که در اتاق خواب شماره ۳ قرار دارد می­ زنیم چون کمترین فاصله را تا جعبه فیوز دارد و همچنین شروع سرخط اتاق خواب­ ها نیز از این کلید است.
شاید اصطلاحاتی مثل Line یا لیدر یا DP0 برای شما نا آشنا باشند، بنابراین پیشنهاد می کنیم که پکیج آموزش نقشه کشی برق ساختمان در اتوکد را بصورت کامل مطالعه کنید.

قبل از اینکه به ادامه مبحث اصلی بپردازیم لازم است که شما را با کلمه سرخط آشنا کنیم:

سرخط چیست و در نقشه های برق ساختمان بر چه معیاری تعیین می شود ؟

برای توضیح سرخط به شکل پایین دقت کنید. همانطور که در این مدار مشاهده می­ کنید، چراغ ­های موجود در هر سه اتاق خواب از یک فاز و نول که از جعبه فیوز آمده است، تغذیه می ­شوند. در این حالت اصطلاحاً می­ گوییم که سرخط روشنایی این اتاق­ ها یکی است. یا سرخط روشنایی هر سه اتاق خواب مشترک است. پس سرخط اصطلاحی است که برای هر مسیر بکار می ­رود و امکان دارد که از یک مسیر چند لامپ یا مصرف کننده تغذیه شوند. برای هر سرخط یک فیوز مجزا در جعبه فیوز نصب می­ شود. طبق قوانین برق ساختمان، ما مجاز هستیم که از هر سرخط، حداکثر ۱۲ نقطه روشنایی را تغذیه کنیم.

همچنین به این نکات در انتخاب سرخط توجه کنید که انتخاب سرخط باید به گونه­‌ای باشد که کمترین مقدار لوله و سیم برق مصرف شود.
و نکته دیگر اینکه طبق مبحث ۱۳ مقررات ملی ساختمان که می­ گوید: در یک اتاق با فضای مشخص تمام کلیدهای روشنایی باید از یک سرخط تغذیه شوند. یعنی مثلاً باید تمام روشنایی ­های داخل پذیرایی را به یک سرخط متصل کنیم.

در مرحله بعدی برای حمام و سرویس بهداشتی از چراغ دیواری استفاده می­ کنیم و این چراغ ­ها باید حداقل دارای IP44 باشد. IP مخفف کلمات International Protection است و به معنای حفاظت بین­ المللی است و همیشه باید با یک عدد دو رقمی نشان داده شود. طبق جدول پایین، رقم اول شماره IP درجه حفاظت تجهیزات برقی را در مقابل اجسام خارجی بیان می­ کند و رقم دوم آن درجه حفاظت تجهیزات را در مقابل آب بیان می­ کند. به این ترتیب هر شماره IP که به شما دادند می­ توانید به این جدول مراجعه کنید و مفهوم آن­ ها را از داخل این جدول پیدا کنید.

برای ثبت آگهی رایگان به سایت شهر 24 مراجعه کنید.

نقشه کشی برق ساختمان با اتوکد | پلان روشنایی :

قیچی کروز :

قرار گرفتن سیم ها داخل ترمینال های کروز توسط دستگاه خاصی بنام قیچی کروز انجام می شود. وظیفه قیچی کروز اتصال سیم های تلفن بر روی ترمینال های کروز و قیچی کردن سیم های اضافه از روی ترمینال می باشد. البته برای خارج کردن سیم ها از داخل ترمینال کروز هم می توان از همین قیچی کروز استفاده کرد.

خب سوال، اما چرا خطوط داخل واحدها با استفاده از سیم رانژه وصل شده است؟

اکثر برقکارها به جای استفاده از این سیم رانژه، کابلی که از داخل واحدها به باکس مخابراتی آمده است را مستقیم به پایین ترمینال و خط خودشان وصل می کنند. مثلاً خط تلفن با شماره XXXX که مربوط به واحد ۱۰ است بر روی شماره ۱۰ ترمینال از بالا بسته شده و آقای برقکار زوج سیم همان واحد را از روی کابل داخلی پیدا می کند و از پایین به پورت شماره ۱۰ ترمینال وصل می کند. درست است که با این روش بوق واحد ۱۰ وصل می شود ولی کابل تمامی واحدهای دیگر زیر شانه کروزها قرار گرفته اند و اگر بعد ها به هر دلیلی واحد ۱۰ بخواهد جابجا شود و به پورت شماره ۶ وصل شود آن موقع خطوط کل واحد ها بهم می خورد و باعث ایجاد قطعی و خرابی تلفن واحدهای دیگر می شود. دلیل دیگر برای اینکه کابل واحدها مستقیم به خطوط تلفن وصل نشود امکان ارائه سرویس توسط شرکت های اینترنتی است. بعضی شرکت های ارائه دهنده اینترنت ADSL دستگاه مرکزی خودشان را در داخل مجتمع و کنار باکس مخابراتی قرار می دهند تا بتوانند از این طریق اینترنت پر سرعت را در اختیار کاربران قرار دهند در این صورت امکان ارائه سرویس وجود ندارد و مجتمع باید کل ترمینال مخابراتی خودش را اصلاح کند که برای مجتمع هزینه بر خواهد بود. پس در صورت استفاده نکردن از سیم رانژه نتیجه کار به این صورت در می آید.

راه حل این مشکل، بستن ترمینال ها و سربندی کابل ها به صورت MDF ای خواهد بود در این روش دو دسته ترمینال را کنار هم در نظر می گیریم. یکی جهت اتصال خط های ورودی که خطوط مخابرات به ترتیب رنگ بندی مخابراتی از بالا بر روی تک تک شانه کروزها و پورت های آن قیچی می شوند و خطوط تلفن داخلی مجتمع بر روی ترمینال های کناری به ترتیب روی هر شانه و پورت های آن از بالا  قیچی می خورد و در نهایت ارتباط بین خطوط ورودی مخابرات و خطوط داخلی مجتمع با استفاده از سیم رانژه و از قسمت پایین هر دو دسته ترمینال برقرار می شود در این روش در صورت جابجایی هر خط، تنها سیم رانژه مربوط به همان واحد جابجا می شود. و نیازی به جابجایی سیم اصلی نیست.

برای ثبت آگهی رایگان به سایت شهر 24 مراجعه کنید.

دوستان آموزش برق سلام، چند روزی ست که مشغول مرور کردن مبحث ۱۳ مقررات ملی ساختمان هستم، این مبحث در مورد طراحی و اجرای تاسیسات برقی ساختمان توضیح می دهد و کتابی‌ست بسیار نامفهوم و با کلماتی قلمبه سلمبه که اگر خیلی زور بزنید نهایتاً تا صفحه ۲۰ این کتاب را می خوانید و بعد آن را دور می‌اندازید. بنده هم علاقه ای به خواندن آن ندارم ولی چه کنم که به خاطر شغلم مجبورم که آن را برای بار چندم بخوانم. پریز برق ساختمان …

در مبحث ۱۳، نکات و مقررات پراکنده‌ای در مورد پریز برق ساختمان آمده است، و این پراکندگی شاید ذهن خواننده را سردرگم و طبقه بندی آنها را در حافظه مشکل کند، برای همین تصمیم گرفتم خیلی از نکات و مقررات مربوط به پریزهای برق را برای شما در این مقاله بیاورم. البته نه با آن پیچیدگی که در مبحث ۱۳ آمده بلکه آنها را با زبان ساده و با رسم شکل برایتان توضیح میدهم تا احساس خستگی و بی علاقه گی نکنید. قطعاً دانستن این موارد بر هر برقکار و مهندس طراح یا ناظر برق ساختمان لازم و ضروریست.

وقتی صحبت از پریز برق می کنیم، منظورمان تمام پریزهایی است که در یک واحد مسی نصب می شوند، حالا می خواهد آن پریز برای یخچال مورد استفاده قرار گیرید یا برای یک دستگاه تلویزیون، فرقی نمی کند.

محل نصب پریزهای برق دارای شرایط و ویژگی هایی است که در چند قسمت جدا آنها را توضیح میدهیم.

۱- ارتفاع نصب پریز برق ساختمان

•  ارتفاع پریزهای برق، تلفن و آنتن در اتاق ها و پذیرایی حداقل باید ۳۰ سانتی متر باشد. ولی ما ارتفاع ۴۰ سانتی متر را پیشنهاد می کنیم. زیرا از نظر زیبایی و راحتی در استفاده، مناسب تر است.
•  ارتفاع نصب پریز اجاق گاز و پریز ماشین لباسشویی، حداقل ۶۰ سانتی متر از کف تمام شده آشپزخانه است. هر پریز دیگری، به هر منظوری که در آشپزخانه نصب شود، نباید ارتفاعش از ۶۰ سانتی متر کمتر باشد. پریزی که برای ماشین لباسشویی یا ماشین ظرفشویی نصب می شود حداقل باید ۳۰ سانتی متر با محل خروجی لوله آب یا فاضلاب فاصله داشته باشد.

برای ثبت آگهی رایگان به سایت شهر 24 مراجعه کنید.

• ارتفاع نصب پریز هود ۱۸۰ الی ۲۰۰ سانتی متر از کف تمام شده است.
•  ارتفاع نصب پریز پکیج ۱۴۰ سانتی متر از کف تمام شده است. پریزی که برای پکیج نصب می شود، نباید زیر لوله های آب پکیج قرار بگیرد. و این پریز بایستی ۱۰ سانتی متر با شیر گاز پکیج هم فاصله داشته باشد.
•  ارتفاع نصب پریز برای یخچال و پریز برق برای روی پیش خوان آشپزخانه ۱۲۰ سانتی متر است.
•  ارتفاع نصب پریزهای برق در پارکینگ، راه پله، پیلوت، حیاط، پشت بام، خرپشته، پاسیو، موتورخانه، تراس، باید بین ارتفاع ۱۱۰ تا ۱۲۰ سانتی متر از کف تمام شده باشد.
• ارتفاع نصب پریز در کنار روشویی توالت باید حداقل ۱۱۰ سانتی متر باشد و ۳۰ سانتی متر بصورت افقی با روشویی فاصله داشته باشد.
• اگر قرار است در آشپزخانه دستگاه تسویه آب نصب شود، چون این دستگاه داخل کابینت زیر سینک ظرفشویی قرار میگیرد، باید برای آن یک پریز برق در ارتفاع ۶۰ سانتی متری در پشت کابینت قرار گیرد. این پریز باید بصورت افقی ۳۰ سانتی متر با لوله های آب و لوله فاضلاب فاصله داشته باشد.

۲- فاصله نصب پریزهای برق

در همه اتاقها و فضاهای مسی (بجز آشپزخانه، دستشویی، حمام و نظایر آن) پریزها باید در نقاطی تعبیه شوند که فاصله هیچیک از نقاط خط پیرامون کف اتاق، از تصویر پریزها بر روی خط پیرامون از ۱٫۵ متر بیشتر نباشد. بدین معنی که فاصله دو پریز در طول و عرض اتاق حداکثر برابر ۳ متر باشد. اندازه گیری بر روی خط پیرامون انجام می شود. درها و پنجره های شروع شده از کف نباید در اندازه گیری دخالت داده شوند.
فاصله تصویر پریز روی خط پیرامون از نزدیکترین لبه در یا پنجرهایی که از کف شروع شده است نباید از ۱٫۵ متر بیشتر باشد. حالا تمام این چند خط را در تصویر زیر نمایش می دهیم.

نظر شخصی: فقط خواستم یادآورم شوم، که نه بنده این مورد را رعایت می کنم و نه تمام برقکارهایی که از نزدیک کار آنها را دیده‌ام، چون اگر قرار بود این بند را رعایت کنیم، باید در یک اتاق خواب کوچک مثلاً ۴*۳، تعداد ۴ عدد پریز برق نصب کنیم، که قطعاً هیچ برقکاری چنین کاری نمی کند و نیازی هم به نصب این همه پریز برق وجود ندارد. و تا به حال ندیده‌ام که مهندس ناظری هم بابت این موضوع سخت گیری کند. حالا این به نظر خود شما بستگی دارد که این بند را رعایت کنید یا نه.

۳- فاصله نصب پریز برق از لوله های آب و گاز

الف: حداقل فاصله کلیدها و پریزهای برق و جعبه فیوز در صورتی که شیر گاز بالاتر از آنها و یا در کنار آنها نصب شده باشد، برابر ۱۰ سانتی متر بوده و اگر شیر گاز اجباراً زیر آنها نصب شود این فاصله حداقل باید ۵۰ سانتیمتر باشد. این مورد را با شکل به شما نشان میدهم تا همیشه به خاطر سپرده شود.

ب: حداقل فاصله کلیدها و پریزهای برق از لوله کشی گاز طبیعی برابر ۵ سانتی متر است.

پ: حداقل فاصله سیم ها و کابل‌ھای برق فشار ضعیف با لوله ھای توکار گاز طبیعی که با مصالح ساختمانی پوشیده می شوند برابر ۱۰ سانتی متر است.

برای ثبت آگهی رایگان به سایت شهر 24 مراجعه کنید.

4- سایر نکات در مورد پریز برق ساختمان

• جریان نامی پریزهای تکفاز و سه فاز باید حداقل 16 آمپر باشد.
• سیم مورد استفاده برای پریزهای برق باید حداقل نمره 2.5 باشد.
• فیوز مورد استفاده برای پریزهای برق باید 16 آمپر نوع C باشد.
• استفاده از سه راهی های برق در هر کجای ساختمان غیر مجاز است.
• بهتر است در جایی که فکر می کنید دستگاه تلویزیون قرار میگیرد، 2 عدد پریز برق در کنار همدیگر نصب کنید. تا در آینده نیازی به استفاده از 3 راهی برق نباشد. یکی از این پریزها برای گیرنده دیجیتال و دیگری برای دستگاه تلویزیون استفاده خواهد شد. یک پریز آنتن و ماهواره هم در کنار این 2 پریز برق قرار می‌گیرد.
• کلیه پریزهای مورد استفاده در ساختمان باید از نوع ارت دار باشند، چه یک ساختمان ویلایی و یک واحدی باشد، چه یک مجتمع مسی بزرگ و چند واحدی. بعضی ها به اشتباه فقط در آشپزخانه پریز ارت دار نصب می کنند که این اشتباه است، و تمام پریزهای یک ساختمان باید از نوع ارت دار باشد.
• اگر از قوطی کلیدهای فی (گالوانیزه) در پشت پریزها استفاده شده است، خود قوطی کلید هم باید به سیم ارت متصل شود.
• جهت اتصال سیم های برق به پریز، از سرسیم استفاده شود یا سر سیم‌ها قلع اندود (لحیم کاری یکپارچه) شود.
• استفاده از سیم های تکه تکه و چسب خورده در مدار پریزهای برق و در مدار روشنایی ها ممنوع است، تمامی سیم‌ها باید بصورت یکپارچه باشند.
• سیم هایی که در زیر پیچ های پریز قرار میگیرند، باید همسایز باشد، یعنی هر دو رشته سیم قطر یکسانی داشته باشند. چون اگر قطر یکی از سیم ها کمتر باشد، بعد از سفت کردن پیچ های پریز، سیم نازکتر از زیر ترمینال خارج می شود.
• شما مجاز نیستید که زیر هر کدام از ترمینال های پریز، بیش از 2 رشته سیم را قرار دهید. زیرا اگر بیشتر از 2 رشته سیم در زیر پیچ ها قرار گیرد، چون پیچ به درستی سفت نمی شود، امکان جدا شدن سیم ها وجود دارد.
• لوله گذاری برای پریزها باید مجزا از لوله گذاری برای روشنایی ها باشد. و استفاده از یک لوله مشترک برای هر دو ممنوع است.
• در هیچ کجای ساختمان شما مجاز نیستید که سرخط پریزهای برق را با سرخط روشنایی ها مشترک در نظر بگیرید. حتی سیم نول مورد استفاده برای پریزها باید از سیم نول مورد استفاده برای روشنایی ها جدا باشد.
• در تمام پریزهای برق، سوراخ سمت راست باید فاز باشد (روزنه سمت راست هنگام دید از مقابل) و سوراخ سمت چپ باید نول باشد. این مورد به 2 دلیل پیشنهاد می‌شود، اولاً چون در داخل دوشاخه بعضی از وسایل برقی، یک فیوز شیشه ای کوچک در مسیر سیم فاز قرار دارد. دوماً از لحاظ همسان شدن تمام پریزهای یک واحد مسی این مورد باید رعایت گردد.
• روی یک سرخط، نباید بیشتر از 12 پریز برق (مربوط به مصارف عمومی) قرار گیرد. ولی اگر نوع و توان وسیله ای که از پریزها تغذیه خواهند شد معلوم باشد، تعداد آنها برای هر مدار محدود به جریان مجاز هادی مدار(سیم) و جریان مجاز وسیله حفاظتی آن خواهد بود، به شرط آنکه از 12 عدد پریز نکند.
• در ساختمانهای مسی برای جلوگیری از خطرات برق گرفتگی کودکان، باید پریزها مجهز به درپوش ایمنی یا پرده محافظ باشد.
• رنگ سیم مورد استفاده برای سیم فاز در پریزهای برق، باید قرمز، زرد یا سیاه باشد. رنگ سیم نول بایستی آبی کم رنگ و رنگ سیم ارت هم ترکیبی از زرد/سبز باشد.
• پیچیدن سیم ها به دور یکدیگر و عایق بندی محل اتصال با استفاده از چسب برق (نوار چسب) ممنوع است و کلیه اتصالات و انشعابات بایستی با استفاده از ترمینال پیچی یا ترمینال فشاری صورت گیرد.
• انجام هرگونه سیمکشی روکار با استفاده از سیم های تک لا یا سفید دولا، و استفاده از میخ دوپا یا میخ معمولی اکیداً ممنوع است.
• به تازگی در نقشه تاسیسات برقی ساختمان ها، یک روشنایی اضطراری (مهتابی شارژی) در داخل پذیرایی و در ارتفاع 220 سانتیمتری در نظر میگیرند. این روشنایی اضطراری معمولاً در بالای درب ورودی واحد یا در بالای کلیدهای روشنایی پذیرایی قرار میگرد و برای آن یک پریز برق تعبیه می شود تا مهتابی شارژی از طریق دوشاخه به این پریز متصل شود. این پریز نباید با سایر پریزهای ساختمان اشتباه گرفته شود و برق ورودی به این پریز باید از کلیدهای روشنایی پذیرایی تامین شود، نه اینکه با سایر پریزهای پذیرایی سری شود. چون در واقع این پریز یک پریز واقعی نیست، بلکه محلی برای تشخیص و نصب روشنایی اضطراری است.
• محل و تعداد پریزهای آشپزخانه باید با توجه به چیدمان تجهیزات و وسایل برقی مشخص شود. نصب 6 پریز برق در آشپزخانه اامی است. یک پریز برای یخچال، یک پریز برای اجاق گاز، یک پریز برای هود، یک پریز برای ماشین لباسشویی، یک پریز برای روی پیشخوان (اوپن)، و یک پریز هم برای پکیج. اگر در نقشه های جانمایی تجهیزات ماشین ظرفشویی و دستگاه تسویه آب هم قرار دارد، باید برای آنها هم پریز مجزا نصب کنید.

برای ثبت آگهی رایگان به سایت شهر 24 مراجعه کنید.

راستش را بخواهید دلم عجیب برایتان تنگ شده بود، هم برای شما مخاطبان عزیز، هم برای سایت آموزش برق. بالاخره بعد از 4 ماه دوری، امروز در اتاقم نشسته‌ام تا برایتان از کلید نشتی جریان” یا به قول عموم کلید محافظ جان” بنویسم.

چرا عامه مردم به آن کلید محافظ جان می گویند؟. پاسخ پرواضح است، چون از جان اشخاص در مقابل برقگرفتگی محافظت می‌کند. ولی چطور اینکار را انجام می‌دهد و مکانیزم عملکرد کلید محافظ جان چگونه است؟

مکانیزم عملکرد کلید محافظ جان:

گفتیم که نام دیگر کلید محافظ جان کلید نشتی جریان است، پس ابتدا اجازه بدهید خود کلمه نشتی” را بررسی کنیم. حتماً اصلاح نشتی آب، نشتی گاز، نشتی بنزین، نشتی فاضلاب و… را شنیده‌اید. کلمه نشتی احساس خوبی در ما ایجاد نمی‌کند، پس نشتی هرچه هست چیز خوبی نیست. من نشتی را اینطور تعریف می‌کنم: هدر رفتن هر چیزی به اندازه خیلی کم. شاید تعجب کنید، ولی این نشتی می‌تواند در برق هم اتفاق بیفتد، یعنی مقدار کمی از برق در جایی هدر برود. که ما در اینجا با هدر رفتن آن مشکلی نداریم، مشکل ما سر این قضیه است که این مقدار هدر رفته، جان ساکنین را به خطر نیندازد.
در یک ساختمان مسی این نشتی‌ها بیشتر در وسایل و ابزارهای برقی که دارای موتور الکتریکی هستند اتفاق می‌افتد. چون در داخل این موتورها، سیم پیچ وجود دارد، اگر روکش این سیم پیچ‌ها بر اثر ضربه‌های شدید یا داغ شدن کنده یا نازک شود. یا از طریق سیم پیچی نامناسب القای الکتریکی روی بدنه موتور صورت گیرد، یا یکی از سیم‌های داخل موتور قطع شود و با بدنه موتور تماس پیدا کند. در این حالت‌ها برق وارد بدنه موتور می‌شود و از طریق بدنه فی موتور وارد بدنه فی دستگاه می‌شود. حتماً برای شما هم پیش آمده که به بدنه یک یخچال یا ماشین لباسشویی دست زده‌اید و احساس برقگرفتگی خفیف کرده‌اید، این مورد به خاطر همین نشتی جریان اتفاق افتاده است.

همانطور که می‌دانید یک جریان بسیار کوچک در حد 30 میلی‌آمپر می تواند برای انسان خطرناک باشد. پس انسان‌ها به این فکر افتادند که دستگاهی را تولید کنند که نشتی‌های بالاتر از 30 میلی آمپر را تشخیص دهد و مثل یک کلید مینیاتوری برق ساختمان را قطع کند تا آن جریان نشتی خطری برای جان ساکنین ایجاد نکند. اینطور شد که کلیدهای نشتی جریان یا همان کلیدهای محافظ جان به بازار آمدند. تا همین پنج شش سال قبل، نه مردم و نه برقکارها چیزی از کلید محافظ جان نمی دانستند و در ساختمان‌ها از آن استفاده نمی‌کردند، ولی با توجه به مشخص شدن مزیت‌های این دستگاه، استفاده از آن در برق ساختمان و برق صنعتی روز به روز در حال افزایش است. و طبق مقررات جدید برق ساختمان نصب کلید محافظ جان در جعبه فیوز منازل مسی و اداری اامی شده است.

اساس کار یک کلید محافظ جان به این صورت است که جریان خروجی از سیم فاز را با جریان ورودی از سیم نول مقایسه می‌کند و اگر این دو مقدار با هم برابر نباشند محافظ جان متوجه می‌شود که جریان برق در قسمتی از مسیر نشتی پیدا کرده است، و اگر این جریان نشتی بیشتر از حساسیت محافظ جان (معمولاً 30 میلی آمپر) باشد، کلید عمل می کند و مدار را قطع می کند.
البته حساسیت تمام محافظ جان‌ها 30 میلی آمپر نیست و محافظ جان‌هایی در بازار هست که روی 10 و 20 و 100 و 300 و…. میلی آمپر هم عمل می کنند، ولی مقررات برق ساختمان، محافظ جان‌ 30 میلی آمپر را پیشنهاد می کند.

تصویر دو نمونه کلید محافظ جان را در پایین مشاهده می‌کنید، کلید اول که 4 ترمینال دارد، یک محافظ جان تکفاز است و محافظ جان دوم که 4 ترمینال در بالا و 4 ترمینال در پایین دارد یک محافظ جان 3‌فاز است.

توجه کنید که این محافظ جان‌ها در ظاهر شبیه کلید مینیاتوری هستند ولی سازوکار آنها کاملاً با کلید مینیاتوری فرق دارد پس شما نمی توانید آنها را بجای کلید مینیاتوری استفاده کنید. اگر روی یک کلید محافظ جان کلمه RCCB هک شده بود یعنی آن کلید محافظ جان فقط می تواند نشتی‌های جریان را قطع کند. ولی اگر روی کلید محافظ جان کلمه RCBO درج شده بود، یعنی آن کلید از ترکیب یک کلید مینیاتوری و یک کلید محافظ جان ساخته شده است، پس شما می توانید از یک کلید RCBO به عنوان یک کلید مینیاتوری هم استفاده کنید.

از آنجایی که این پاراگراف مهم است یکبار دیگر آن را تکرار می کنم:

• کلید محافظ جان نوع RCCB تنها می تواند مدار را در مقابل نشتی جریان محافظ کند.
• کلید مینیاتوری معمولی تنها می تواند مدار را در مقابل اضافه بار و اضافه جریان ناشی از اتصال کوتاه محافظت کند.
• کلید RCBO که ترکیب دو نوع قبلی است، مدار را هم در مقابل نشتی جریان، هم اضافه بار و هم اضافه جریان ناشی از اتصال کوتاه محافظ می کند و به همین نسبت قیمت آن در مقایسه با 2 نوع قبلی بالاتر است.

نقشه سیمکشی کلید محافظ جان تکفاز:

از مباحث تئوری راحت شدیم، حالا سیم چین و پیچ گوشتی را بردارید که به سراغ مباحث عملی می رویم بخشی که من عاشقش هستم. اگر خاطرتان باشد من در کتاب آموزش جامع برق ساختمان ، نقشه نصب یک کلید محافظ جان تکفاز را اینطور برایتان ترسیم کرده بودم.
برای بزرگنمایی نقشه ها روی آنها کلیک کنید تا بهتر بتوانید جزئیات را مشاهده کنید.

طبق این نقشه یک کلید مینیاتوری قبل از محافظ جان قرار میگیرد. که مقدار آمپر این کلید مینیاتوری باید با مقدار آمپر کنتور برابر باشد، مثلاً اگر آمپراژ کنتور 32 باشد، این کلید مینیاتوری هم باید 32 آمپر انتخاب شود. آنگاه فاز ورودی به جعبه فیوز ابتدا به قسمت بالای این کلید مینیاتوری متصل می‌شود، و از پایین آن که خروجیست به ترمینال بالای محافظ جان وصل می‌شود. سپس از ترمینال پایین محافظ جان خروجی گرفته می‌شود و بین بقیه کلیدهای مینیاتوری تقسیم می‌شود. مسیر سیم‌ها را دنبال کنید تا این توضیحات را بهتر متوجه شوید.‌

نقشه سیمکشی کلید محافظ جان 3فاز:

حالا که با نقشه سیمکشی کلید محافظ جان تکفاز آشنا شدید، به سراغ ترسیم نقشه برای کلید محافظ جان 3 فاز می‌رویم. فرض کنید که می‌خواهم برقکاری یک مغازه قصابی که کنتور برق آن 3‌فاز است را انجام دهم، پس لازم است که یک جعبه فیوز نصب کنم و صاحب مغازه از من می‌خواهد که در داخل جعبه فیوز یک محافظ جان 3فاز هم تعبیه کنم. از صاحب مغازه تعداد وسایل برقی که قرار است در آینده در این مغازه نصب شود را سوال می کنم، او می گوید که یک کولرگازی 24 هزار، 2 عدد یخچال ویترینی، کرکره برقی، و 2 عدد یخچال ایستاده دارد. من با در نظر گرفتن اینها شروع به ترسیم نقشه سیمکشی جعبه فیوز می‌کنم.